CANSIZ HOCA

[MaviNick]

Övüleceği öven , sövüleceğe söven Mustafa Cansız ismi, eğer Trabzonlu değilseniz size pek bir şey ifade etmeyecektir. Fakat onun yetiştirdiği din profesörü, günümüzün parti lideri Yaşar Nuri Öztürk'ü ise bilmeyen yoktur.

Trabzon'da bir efsane gibi anlatılan, dini sorulara nükteyle, küfürle cevap vermesiyle meşhur Cansız Hoca, 1990'larda ses kayıtları ortaya çıkan ama varlığı kanıtlanamayan Oflu Hoca'nın aksine gerçek. Karadeniz fıkralarını çağrıştıran dini yorumları da.

Mustafa Cansız, 1895-1975 yılları arasında yaşadı. Arapça, Farsça, Çağatayca, Rumca bilgisi, koyu CHP'li olması, akademisyenlere taş çıkarır kültürüyle her yönden farklı bir din adamı. Öğrencisi Prof. Dr. Öztürk'e göre müstesna bir şahsiyet:

"Sadece ilim ve irfan birikimiyle değil, büyük zekası, hayranlık veren esprileri, hala yararlandığımız öngörüleri ve engin insan sevgisiyle müstesnaydı. İslam adına sergilenen saptırma, uydurma ve yanlışların altını çizer, bunları yaparken övülecek olanı cömertçe över, sövülecek olana müstahak olduğu şekilde söverdi. Bana Kursi derdi ve hep şunu tembihlerdi:

"Kursi, oğlum layık olandan layık olduğunu, müstahak olandan da müstahak olduğunu esirgemek namussuzluk ve dinsizliktir. Bunu sakın unutma."

Bu sıradışı din aliminin hayatı ölümünden yıllar sonra, Kahramanmaraş Sütcü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim görevlisi Mehmet Günaydın tarafından kaleme alındı.

ALT-ÜST

Kadının biri hayatını fahişelik yaparak kazanmaktadır. Öldüğünde cenaze namazı için camiye getirilip musalla taşına konulur. İmam, kadının cenaze namazını kıldırmak istemez. Mesele büyür, Trabzon Müftülüğü'ne intikal eder. Müftü telaşlanır.
Cansız Hoca'ya haber verilir. Durum izah edilir. Olay mahalline geldiğinde cenaze namazını kıldırmayan hocayla aralarında şu diyalog geçer :

- Bu kadının cenaze namazını niçin kıldırmıyorsun?
- Hocam bu kadın hayatında hep fuhuş yapmış. Böyle birisinin cenaze namazı kılınmaz.
- Ulan, üstte yatan pezevenklerin cenaze namazlarını kılıyorsunuz da altta yatanlarınkini niçin kılmıyorsunuz?

EDİSON CENNETE GİRECEK Mİ?

Cansız Hoca'nin bulunduğu bir yerde kimlerin çennete gireceği konusu tartışılıyormuş. Mollalardan biri Cansız Hoca'ya:

- Hocam, Edison bütün dünyayı aydınlatan buluşu gerçekleştirdi ama yine cehenneme gidecek.
- Sen Edison'un cehenneme gideceğini nereden biliyorsun?
- O bizim Peygamber'e inanmadı. Onun için cennete giremez.
Bunun üzerine Cansız Hoca, cevap verir:
- Bakara Suresinin 62. ayetinde şöyle der:
Şüphesiz iman edenlerle, Yahudiler, Hıristiyanlar ve sabilerden kimler Allah'a ve ahiret gününe inanıp salih ameller işlerlerse onların ecirleri Allah katındadır. Onlara korku yoktur ve üzülmeyeceklerdir de. Yani, bu ayette Allah insanlara "Allah'a ve ahiret gününe inanıp hayırlı işler yapmaları " şartını getiriyor. Ayni ayet Maide Suresinin 69. ayetinde de tekrar edilmektedir. Sonra büyük alimlerin ekseriyetinin iman sahibi oldukları bilinen bir husustur. Ayrıca Edison'un son nefesinde nasıl gittiğini ne biliyorsun?"

Ancak adam ikna olmamış. İlla cehenneme gidecek, diye israr edince
Cansız Hoca sinirlenmiş :

"Allah, senin gibi beş milyon eşşeoğlueşşeği cennetine koyacağına bir Edison'u koysun daha karlıdır."

KURAN SAYFALARI

Cansız Hoca'ya yerli yersiz herkes dini sorular soruyormuş.

- Hocam, yeryüzünün her tarafına Kuran sayfaları serilse ve büyük abdest ihtiyacın gelse bu ihtiyacı nerede gidereceksin?
Cansız Hoca çok sinirlenerek şu cevabı vermiş:

- İhtiyaç giderecek yer kalmadığına göre, senin ağzına s..maktan başka çare yok.

HOCA ÇIKTI, MANDALAR YESİN

Cansız Hoca, vali ve üst düzey bürokratlarla bir yemeğe katılır. Hocaların çok yemek yemesiyle ilgili bir fıkra anlatılır:

- Hoca ile manda bostana düşmüş. Görenler, hangisini çıkaralım demişler. Kimileri mandayı çıkarın o çok yer demiş, kimileri de yok hoca daha fazla yer onu çıkarın demiş."

Fıkrayı dinleyen Cansız Hoca masadan kalkmış, bir kenara oturup sigarasını yakmış, Masadakilerden biri Cansız Hoca'ya, "Hocam niçin kalktınız" diye sorunca, Cansız Hoca şu cevabı vermiş:

"Hoca çıktı mandalar yesin."

OKUNAN DUA ÖLÜ RUHUNA GİDER Mİ ?

İzmirli bir avukat dava için Trabzon'a gelmiş. Sohbet esnasında, okunan duaların ölünün ruhuna gidip gitmeyeceği tartışılmış. Avukat, okunan duaların ölülerin ruhuna gitmeyeceğine inanıyormuş.

"Seni ancak Cansız Hoca ikna edebilir" demişler.
Hocanın tavla oynadığı kahveye gidilmiş.
Adam sorusunu yineleyince, aralarında şu diyalog geçmiş.

- Elbette gider.
- Peki nasıl gider?
- Senin anan, eşin, kızın var mı ?
- Var.
- Nerede oturuyorlar?
- İzmir'de.
- Senin ananı, avradını, kızını ......
- (Adam sinirlenerek hocanın üzerine yürümüş) Ne biçim konuşuyorsun sen ?
- Niye sinirleniyorsun? Duaların buradan ahirete gittiğine inanmıyorsun da, küfürlerin buradan İzmir'e gittiğine niye inanıyorsun ?



.........................................

[ZaKDaRiZa]

Bir iki icraatinida ben ekliyeyim.

CANSIZ HOCANIN FIKRALAŞAN İCRAATLARI


BU GÜN GİT YARIN GEL

Devlet dairelerinde vatandaşa "bu gün git yarın gel" anlayışı hemen her dönemde geçerli olmuştur. Dernekpazarı 1950 öncesi Of ilçesine bağlı idi. Resmi bir işi olan yirmi kilometrelik yolu gitmesi gerekiyordu. Cansız Hoca'nı köylüsü Şahmeran Güveli nüfus cüzdanı alabilmek için iki kez Of'a gitmesine rağmen yukarıda ifade ettiğimiz anlayıştan dolayı başarılı olamamıştır.

Durumu Cansız Hocaya aktarır. O dönemde İl Genel Meclisi üyesi ve sözü geçer konumda idi. Kâğıt-zarf ister. Zarfa koyduğu kâğıda şunları yazar:
-Vatandaşın üçüncü defa işini yapmamak b.k yemektir.

İmza. Mustafa Cansız


Okuma yazması olmayan Şahmeran Güveli bu mektupla birlikte Nüfus memurluğuna gider. Mektubu açıp okuyan memur hiçbir şey sormadan işlemi yapar. Böylece Şahmeran Güveli nüfus cüzdanına kavuşur.

Buna benzer bir diğer olay şöyledir: Bir şahıs rüşvet vermediği için "bu gün git yarın gel" diye oyalanıyormuş. Durumu Cansız'a anlatmışlar.

Aynı şekilde bir zarf ve kâğıt istemiş. Kâğıdı makasla parçalar ve zarfa koyar.

Niçin böyle yaptığı sorulunca ne yazdığın söyler: "Bu adamın rüşvet verecek kuruşu yoktur. Cüzdanını verin."

Adam bu şekilde cüzdanını alır.


"ŞEYTAN ... BUYURDU?

Hocalar vaaz verdikleri sırada "Kalellahu" diye ayeti okurken Türkçesi "Allah dedi" anlamında olmasına rağmen saygıya binaen "Allah buyurdu" denir.

Cansız Hoca'nın bulunduğu bir imtihanda hocanın biri alışkanlık olacak ki "ve kaleşşeytanu" ayetini tercüme ederken "şeytan buyurdu" demiş.

Bunun üzerine Cansız Hoca açmış ağzını, yummuş gözünü:

- Şeytan buyurdu mu? Bir de celle celalühü ekle oraya e. ek oğlu e.ek. Şeytan b.k yedi. Çık dışarı.


CHP İLE DP ARASINDAKİ FARK?

Demokrat Partisi kurulduğu zaman Cansız Hocaya, Halk Partisi ile Demokrat Parti arasında ne fark var diye bir soru yöneltmişler. O da şu cevabı vermiş:

-Hayvan dışkısının üzerinden manda arabasının tekeri geçti. Yarısı bir tarafa, öbür yarısı da öbür tarafa kaldı. Aradaki fark budur.

ALLAH TÜRK MÜ?

1960 İhtilalinden sonra Milli Birlik Komitesi üyelerinden bazıları Trabzon'a gelmiş. Cansız Hoca'yı, İmam-ı Azam'ın Türk olup olmadığını sormak için çağırmışlar. Hoca gitmeden önce şöyle demiş: “İmam-ı Azam işi kolay da Allah'ın Türk olup olmadığını sorarlarsa ne cevap vereceğim”

CANSIZ HOCA TARİKATLARI SEVMİYOR AMA TASAVVUF EDEBİYATINA DÜŞKÜN

Ahmet Gürsoy'un Cansız Hoca'nın tarikatlara bakışı ile ilgili şu ifadelere yer vermiştir:

"Tarikatlara karşı olduğu doğrudur. Ancak tasavvuf şiirlerini ezbere bilirdi. Türk edebiyatının; Halk edebiyatı, Tekke edebiyatı ve Divan edebiyatından akarak oluştuğunu ve bunların büyük değerler olduğunu ifade ederdi. Ayrıca Tarikatların 18. yüzyıldan itibaren yozlaştığını ve şeyhlerin araya konularak dine en büyük kötülüğü yaptıklarını söylerdi. Bazıları "hatemü'l-enbiya mı büyük, yoksa hatemü'l evliya mı büyük" sözünü söyleyerek tartışanlara çok kızar ve ağır hakaret ederdi.

Sait Aydemirin Cansız Hoca ile ilgili hatırası şöyle:

Kendilerinden dinledim. Gençlik yıllarıydı. Köylerinden tarikata giren bir genç, "biz vecde geliyoruz. Tecelliler oluyor. Allah'ı bile görüyoruz. İstersen sana da göstereyim." Cansız, "göster bakalım" der. Birlikte giderler. Karanlık yerde olacak ya Cansız'ı ahıra götürmek ister. Bunun üzerine Cansız çok kızar ve "ulan e...k oğlu e...k Allah'ı ahırda mı arıyorsun" diyerek basmış dayağı. Aslında Hoca işi biliyor ama sonucu merak ediyordu.

6 Eylül 1950 tarihinde kaleme aldığı ve Diyanet İşleri Başkanlığına gönderdiği raporda şu ifadelere yer vermiştir:

"Üzerinde hassasiyetle durulması gereken tarikatçılıkta son zamanlarda görülen durgunluk, bölgemiz hesabına tarikatçılıktan bir dönüş kabul edilemez. Buna fırsatta ilerlemek için bir gerileyiş demek daha doğru olur sanırım.

Zaman zaman din, tasavvuf kisvesi altında belli olmayan maksatlarla neşredilen kitaplar, mecmualar çoğalmış bulunuyor. Bu kitaplardan birisi de yanılmıyorsam tarikatlara hizmet maksadı ile Ömer Rıza Doğrul'un Tasavvuf tarihidir. Bu eser hakkında güzel niyetlerinden emin olduğum bir iki arkadaş vaiz tarafından da aciz düşüncem sorulmuştu. Düşündüğümü söyledikten sonra kendilerine, bağlı bulunduğumuz Diyanet İşleri Başkanlığının tasdiklerini, hususi ile Başkanımızın takrizlerini görmediğimiz (yeni çıktı) dinî, tasavvufî eserleri şüphe ile telakki etmeniz gerekli olduğunu söyledim. Sözlerime Diyanet İşleri Başkanlığının ve sayın Başkanın dinî neşriyatı size de. Öğütlerinizi dinleyenlere de üstün bir yeterlilik taşıdığını eklemiş bulunuyordum. Fakat bu yeni çıktıların bir listesi ile mahiyetlerinin teşkilat mensuplarına bildirilmesinin faydalı olacağını sanmaktayım."

Cansız Hoca'nın cümlelerinden anladığımız kadarıyla tarikatlara karşı bir tavrının olduğu anlaşılmaktadır. Çok partili hayata geçişle birlikte gerek dinî neşriyatta ve gerekse dinî oluşumlarda bir serbestliğin yaşanması söz konusu olmakla birlikte kendileri, bu durumu sağlıklı görmemekte ve ihtiyatla karşılamaktadır. Özellikle tasavvuf içerikli çıkan yayınların şüphe ile karşılanması, çıkan bu kitaplarla ilgili Başkanlığın inceleme yapıp teşkilatı bilgilendirmesi gerektiğini vurgulamakta ve dini öğütlerde Diyanet İşleri Başkanlığının yayınlarının kaynak olarak kullanılmasını yeterli görmektedir.

[nesli]

İlk defa burada duyuyorum Cansız Hoca'yı. Olaylar karşısındaki bakış açısı ve cevaplarıyla farklılığı açıkca belli oluyor. Yukarıda okuduklarımdan hareketle diyebilirim ki, önemli bir şahsiyetmiş, dürüst, özü sözü bir, dobra.... bir kişilikmiş.
Mustafa Cansız ı tanıdığıma memnun oldum, bunu, bilgileri buraya aktararak sağlayan MaviNick ve ZaKDaRiZa ya teşekkürler